სტუმარ-მასპინძლობის ტრადიცია (ხევსურეთი)
(stumar-maspindzlobis tradicia – xevsureti)
სტუმარ-მასპინძლობის ადათი ხევსურეთში დღესაც დაცულია და სტუმარსაც პატივისცემით იღებენ. შატილში სტუმარი ჯერ მიდის ”საფეხვნოში” (სასაუბრო), რომელიც სოფლის მისავალშია გამართული, და იქ დაიცდის. შემდეგ მასთან მასპინძელი მივა და თავის ოჯახში დაიწვევს.
ეს საფეხნო ქვა-ყორით ნაგები დაბაზი და ზედ სიპით არის დახურული. საფეხნო წინ ღიაა და შიგ ქვის სკამებია გამართული. შუაში ძევს ხიმუნი, რომელშიაც ტყავი იძილება. საფეხნოში მხოლოდ მამაკაცები იკრიბებიან და დედაკაცს იქ მისვლა არ შეუძლია. შესავლაში, საფეხნოს თავში, უფორსებისა და ხატის მსახურთა სკამია გამართული; შატილიელები აქ იკიბებიან კვირა-უქმეებში, საქმობენ და თან საუბრობენ; ზოგი მუშას გრეხავს, ზოგი ტყავს ზელავს და სხვა; სასოფლო და რჯულის საქმეებიც აქ ირჩევა. საქმის დღეებში კი დილით იკრიბებიან საქმეზე წასვლის წინ და საღამოთი, როცა სამუშაოდან ბრუნდებიან.
სტუმარსაც პირველად საფეხნოში მიიღებენ და აქ ერთმანეთს მოიკითხავენ. სტუმარი ოჯახში ხელცარიელი ვერ მივა, მას მიაქვს სასმელად არაყი ან ლუდი. სტუმარს ყველანი ფეხზე უდგებიან და კარგად უმასპინძლდებიან. საპატიო სტუმარს მასპინძელი ზოგჯერ ცალ მუხლზე დაჩოქილი ემსახურება. სტუმრის შეურაცხყოფა ან დაკეჭნა არ შეიძლება და ამზე სამაგიერო პასუხი მასპინძელს მოეთხოვება.
ოჯახში შემოსულ სტუმარს მასპინძელი ასე მიესალემება: ”მაგვიხვე მშვიდობით!” სტუმარი პასუხობს ”დამხვდით მშვიდობით! აშენდით! სრუ მუდამ ლხინზედა, მშვიდობაზედამც შეიყრებით”-ო.
ეს საფეხნო ქვა-ყორით ნაგები დაბაზი და ზედ სიპით არის დახურული. საფეხნო წინ ღიაა და შიგ ქვის სკამებია გამართული. შუაში ძევს ხიმუნი, რომელშიაც ტყავი იძილება. საფეხნოში მხოლოდ მამაკაცები იკრიბებიან და დედაკაცს იქ მისვლა არ შეუძლია. შესავლაში, საფეხნოს თავში, უფორსებისა და ხატის მსახურთა სკამია გამართული; შატილიელები აქ იკიბებიან კვირა-უქმეებში, საქმობენ და თან საუბრობენ; ზოგი მუშას გრეხავს, ზოგი ტყავს ზელავს და სხვა; სასოფლო და რჯულის საქმეებიც აქ ირჩევა. საქმის დღეებში კი დილით იკრიბებიან საქმეზე წასვლის წინ და საღამოთი, როცა სამუშაოდან ბრუნდებიან.
სტუმარსაც პირველად საფეხნოში მიიღებენ და აქ ერთმანეთს მოიკითხავენ. სტუმარი ოჯახში ხელცარიელი ვერ მივა, მას მიაქვს სასმელად არაყი ან ლუდი. სტუმარს ყველანი ფეხზე უდგებიან და კარგად უმასპინძლდებიან. საპატიო სტუმარს მასპინძელი ზოგჯერ ცალ მუხლზე დაჩოქილი ემსახურება. სტუმრის შეურაცხყოფა ან დაკეჭნა არ შეიძლება და ამზე სამაგიერო პასუხი მასპინძელს მოეთხოვება.
ოჯახში შემოსულ სტუმარს მასპინძელი ასე მიესალემება: ”მაგვიხვე მშვიდობით!” სტუმარი პასუხობს ”დამხვდით მშვიდობით! აშენდით! სრუ მუდამ ლხინზედა, მშვიდობაზედამც შეიყრებით”-ო.
No comments:
Post a Comment